ใบบัวบก (Centella asiatica) หรือที่เรียกกันว่า "Gotu Kola" หรือ "Pennywort" เป็นพืชสมุนไพรที่มีลักษณะใบเป็นรูปหัวใจและมีลักษณะเป็นหน่อเตี้ย พบในภูมิภาคเอเชียเฉพาะพื้นที่ร้อนชื้น เช่น อินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทย เรียกว่า "บัวบก" หรือ "ตั้งโต" โดยมักนำมาใช้ในการรักษาทางการแพทย์และเป็นส่วนผสมของอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
ใบบัวบก มีสารสำคัญอย่างไซโตไคนิน (Centelloids) ซึ่งมีผลในการกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนในผิวหนัง ช่วยให้ผิวหนังมีความยืดหยุ่น ลดริ้วรอย และช่วยในการฟื้นฟูผิวหนังที่เสียหาย นอกจากนี้ยังมีสารสำคัญอื่น ๆ เช่น กรดอัลฟาลิโพยอิก กรดไบออสโปลิเจนิก และกรดอะสิคทิก ซึ่งมีส่วนช่วยในการลดการอักเสบ บำบัดแผล และลดการอักเสบในระบบประสาท
ในทางที่เกี่ยวข้องกับการดับร้อน มีความเชื่อว่าการบริโภค ใบบัวบก อาจมีผลในการลดความร้อนในร่างกาย และช่วยในการคลายร้อน โดยมีการใช้งานในวัยที่ร้อนอบอ้าว หรือเพื่อการคลายร้อนหลังจากการออกกำลังกาย อย่างไรก็ตาม ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อนการใช้ ใบบัวบก หรือสมุนไพรอื่นๆ เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างมั่นใจ
ใบบัวบก หรือบัวบกมีสรรพคุณมากมายที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพของมนุษย์ โดยทั่วไปแล้วมีสรรพคุณดังนี้:
1. **บำรุงผิวหนัง**: ใบบัวบก เป็นที่รู้จักด้วยคุณสมบัติในการกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนในผิวหนัง ช่วยให้ผิวหนังมีความยืดหยุ่น ลดริ้วรอย และช่วยในกระบวนการฟื้นฟูผิวหนังที่เสียหาย
2. **ลดการอักเสบ**: สารสกัดจาก ใบบัวบก มีสมบัติลดการอักเสบที่ผิวหนัง ช่วยในการบำบัดแผล และลดอาการอักเสบในระบบประสาท
3. **สมดุลระบบประสาท**: มีการวิจัยเบื้องต้นที่แสดงให้เห็นว่า ใบบัวบก อาจมีประสิทธิภาพในการสมดุลระบบประสาท ช่วยลดความเครียดและสะสมภูมิคุ้มกัน
4. **ป้องกันภาวะโรคเส้นเลือดสมอง**: การบริโภค ใบบัวบก อาจมีประโยชน์ในการลดความเสี่ยงต่อภาวะโรคเส้นเลือดสมอง เนื่องจากมีสารสกัดที่เสริมสร้างระบบหลอดเลือดสมอง
5. **ช่วยในการรักษาอาการผิวหมองคล้ำ**: การใช้ ใบบัวบก บนผิวหนังสามารถช่วยในกระบวนการลดการผลิตเม็ดสีดำใต้ผิวหนังและช่วยในการรักษาอาการผิวหมองคล้ำ
6. **ส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน**: ใบบัวบก เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ช่วยในการป้องกันโรคและสภาวะสุขภาพที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน
7. **ลดการอักเสบของข้อเข่า**: การใช้สารสกัดจาก ใบบัวบก อาจช่วยลดอาการอักเสบและปวดของข้อเข่าในบางกรณี
8. **ช่วยในการบำบัดรอยแผล**: สารสกัดจาก ใบบัวบก มีสมบัติในการช่วยในกระบวนการบำบัดแผล และส่งเสริมการฟื้นฟูของเนื้อเยื่อผิวหนัง
ใบบัวบก มีสารสำคัญที่ช่วยให้ดับร้อนได้แก่ triterpenoid, flavonoid, phenolic acid, และสารอื่น ๆ ที่มีความเป็นสารต้านออกซิเดชัน ซึ่งมีสมบัติในการลดการอักเสบและช่วยเร่งการหายของบาดแผลหรือการต่อต้านการอักเสบ ดังนั้นการใช้ การใช้ ใบบัวบก ในการทำอาหารมักเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับคนที่ต้องการเพิ่มสารอาหารที่มีประโยชน์ในอาหารประจำวัน และ เพื่อการดับร้อนนั้นสามารถช่วยลดความร้อนในร่างกาย และมีประโยชน์ต่อสุขภาพของผู้บริโภคในระยะเวลาที่ร้อนอย่างเช่นในช่วงฤดูร้อน เพื่อการดับร้อนสามารถทำได้ด้วยวิธีดังนี้:
1. **ใส่ในเครื่องดื่ม**: ใบบัวบกสามารถนำมาใส่ในเครื่องดื่มเช่น น้ำเปล่า น้ำผลไม้ เพื่อเพิ่มรสชาติและสรรค์ความสดชื่นให้กับเครื่องดื่ม
https://www.facebook.com/kuvingsth/videos/961713199006310/
2. **การดื่มสมุนไพร**: นำใบ ใบบัวบก มาต้มเป็นชา และดื่มเพื่อช่วยลดระดับความร้อนภายในร่างกาย โดยมีผลดีต่อการลดการอักเสบและช่วยให้ร่างกายรู้สึกสดชื่น
3. **ใส่ในสลัด**: ใบบัวบกสามารถใส่ลงในสลัดผักหรือสลัดผลไม้เพื่อเพิ่มความสดชื่นและความเปรี้ยวของสลัดได้ เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับคนที่ต้องการรับประทานสารอาหารที่มีประโยชน์และสดชื่นใหม่ในเมนูอาหารประจำวัน
4. **ผัดหรือนึ่ง**: ใบบัวบกสามารถนำมาผัดหรือนึ่งรวมกับอาหารอื่น ๆ เช่น กับเนื้อหมู ไก่ หรือกุ้ง เพื่อเพิ่มรสชาติและความสดชื่นให้กับอาหาร
ถ้ามีการใช้ ใบบัวบก อย่างสม่ำเสมอและในปริมาณที่เหมาะสม มักจะไม่มีผลข้างเคียงที่ร้ายแรงมากนัก แต่ในบางกรณีบางบุคคลอาจมีการตอบสนองที่ไม่พึงประสงค์ เช่น การเกิดผื่นหรือคันบริเวณผิวหนัง ซึ่งมักจะเป็นเรื่องที่ผ่านมาอย่างรวดเร็วหลังจากหยุดใช้สารสกัดจาก ใบบัวบก
แต่ในกรณีที่มีปริมาณการใช้เกิน หรือมีการใช้ในระยะเวลานานมากๆ อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น:
1. **การทำให้ผิวหนังแพ้**: บางคนอาจมีการตอบสนองทางผิวหนังเมื่อมีการใช้ ใบบัวบก ได้ เช่น การเกิดผื่น หรือคันบริเวณผิวหนัง
2. **ปัญหาในระบบย่อยอาหาร**: การใช้สารสกัดจาก ใบบัวบก ในปริมาณมากอาจทำให้เกิดอาการไม่สบายในทางเดินอาหาร เช่น อาเจียนหรือท้องผูก
3. **การแอบอันตราย**: ถ้ามีการใช้สารสกัดจาก ใบบัวบก ในปริมาณมากอาจมีผลกระทบต่อการออกซิเจนในเลือด ทำให้เกิดอาการเหงื่อออกหรือหายใจไม่สะดวกได้
4. **ปัญหาในระบบประสาท**: ผู้ใช้ ใบบัวบก ในปริมาณมากอาจมีผลกระทบต่อระบบประสาท เช่น อาการสับสนหรือไม่สามารถทำงานได้อย่างปกติ
การใช้ ใบบัวบก ในการทำอาหารมักเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับคนที่ต้องการเพิ่มสารอาหารที่มีประโยชน์ในอาหารประจำวันของตน อย่างไรก็ตาม ควรระมัดระวังและปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับการใช้สมุนไพรในอาหาร เพื่อป้องกันการแพ้และปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้